Zamek Bolków

Historia zamku zaczyna się ok. połowy XIII w. Pod koniec tego wieku został rozbudowany przez Bolka I, księcia świdnicko-jaworskiego. Powstałe wtedy mury obwodowe znakomicie wkomponowane zostały w otaczający teren. W drugim etapie zbudowano wolnostojącą wieżę, której rzut ma kształt koła, przechodzącego w kierunku południowo-wschodnim w „ostry dziób”. Jest to bardzo rzadka forma w Polsce, prawdopodobnie zapożyczona z Czech. Zamek i związane z fortyfikacjami miasto, stanowiły ważny punkt oporu w ówczesnym systemie obronnych fortyfikacji Śląska. W latach 1301-1368 za panowania książąt Bernarda i Bolka II budowla została powiększona o budynek południowo-wschodni. Po śmierci księżnej Agnieszki zamek przeszedł w 1392 r. na własność królów czeskich. W XV w. był kilkakrotnie oblegany, zdobywany i niszczony. W tym czasie nastąpiło umocnienie bramy oraz wymurowanie ganku kamiennego.

W latach 1530-40 została podjęta przebudowa zamku pod kierunkiem włoskiego architekta Jakuba Parra, polegająca przede wszystkim na powiększeniu obszaru warownego. Powstały nowe dziedzińce od południowego-zachodu i od strony miasta, otoczone murami zakończonymi krenelażem z wysuniętymi bastejami. Wówczas powstały też attyki w kształcie „jaskółczych ogonów” wieńczące wieżę i zabudowania. W czasie wojny 30-letniej zamek był oblegany w 1640 r. W 1646 r. zajęły go wojska szwedzkie. Od 1703 r. należał do cystersów z Krzeszowa, którzy przebudowali jego wnętrza. W XIX w. i w okresie międzywojennym przeprowadzono renowację murów. Obecnie jest trwałą ruiną, udostępnioną do zwiedzania.

Zabytki Bolkowa

Wśród atrakcji architektonicznych miasta Bolków należy wymienić:

Rynek w Bolkowie – znajdujące się wzdłuż jego północnej pierzei kamienice z półcieniami, pochodzą z XVII i XVIII w. (przebudowane w XIX i XX w.), a ich usytuowanie na pochyłej płycie rynku nadaje im niepowtarzalny charakter. Uroku rynkowi dodaje znajdująca się w jego centrum „Anielska fontanna”.

 Anielska fontanna - Stojąca w centralnym punkcie rynku fontanna przedstawia figurkę chłopca czytającego biblię. Jej pierwotne pochodzenie datuje się na rok 1858, gdzie stanęła na miejscu dawnego kościoła ewangelickiego. Nie wiadomo dokładnie skąd fontanna otrzymała nazwę anielskiej, sugeruje się, że z powodu wyglądu chłopca lub, że nazwa pochodziła od anielskiej studni bądź źródła. Oryginalna figura została skradziona prawdopodobnie w latach 1948-1951. W roku 2001 dzięki współpracy władz partnerskich miast replika zaginionej figury trafiła znowu na swoje miejsce. W 2005 r. bliźniacza figura stanęła przy urzędzie gminy w partnerskim mieście Borken w Niemczech.

Klasycystyczny ratusz – wzniesiony pierwotnie w końcu XIV wieku. W roku 1632 uległ spaleniu, a odbudowano go ponownie w 1670 r. Kolejne przebudowy, zwłaszcza w 1827 r. według projektu Hedemanna z Kamiennej Góry, nadały mu dzisiejszy wygląd.

Kościół św. Jadwigi w Bolkowie – pierwsze wzmianki w dokumentach o kościele pochodzą z 1298 r., lecz powstał on zapewne wcześniej, około 1250 r., jako budowla murowana na planie krzyża greckiego z dobudowaną od południa zakrystią i wieżą o formach wczesnogotyckich. Po kilku przebudowach obecnie budowla ma charakter neogotycki.

Zamki i pałace

Zamek Świny – usytuowane na wzgórzu (369 m npm) pochodzące z XIV w. okazałe ruiny zamczyska charakteryzują się unikalnym urokiem i klimatem. W trzykondygnacyjnej wieży, zbudowanej z kamienia na planie prostokąta, zachowały się fragmenty sklepień, sztukaterii, portali ciosowych, gotyckich okien, a na ścianach zewnętrznych sgraffitowych dekoracji. Własność prywatna.

Ruiny zamku Niesytno w Płoninie - z wieloboczną wieżą kamienną, wzniesioną na cyplu skalnym o długości 150 m. Przed ruinami zamku renesansowy pałac z 1546 r. rozbudowany w XIX w. Własność prywatna.

Ruiny zamku w Lipie – Zamek ten pochodzi z XIII w., przebudowany został w XVII i XIX w., Niektóre źródła wiążą go z zakonem templariuszy. Zachowało się w nim kilka sklepionych pomieszczeń, komin kuchenny w kształcie piramidy, portal renesansowy. W 1821 r. budynek częściowo rozebrano, natomiast 15 lat później właściciel odbudowywał go. Dziś, po zniszczeniach wojennych, odrestaurowuje go prywatna właścicielka.

Barokowy Pałac w Mysłowie - zbudowany został ok. 1700 r. i rozbudowany na przełomie XVIII i XIX wieku. Był wielokrotnie remontowany z zatarciem większości cech stylowych. Jest to rozczłonkowana budowla 2-kondygnacyjna z poddaszem mieszkalno-użytkowym, nakryta 4-spadowymi, wysokimi dachami. Okna w większości prostokątne, część półkoliście zamknięta, wszystkie w opaskach. Przed wejściem taras. Wewnątrz niektóre pomieszczenia zachowały sklepienia kolebkowe z lunetami, oryginalne schody, kasetonowy strop w hallu i kominek. Pałac otoczony jest parkiem o powierzchni 1,8 ha. Własność prywatna.

Obiekty sakralne na terenie gminy Bolków

Kościół Św. Jana Chrzciciela w Starych Rochowicach. Został wzniesiony w XV w, jako kościół murowany, orientowany, jednonawowy z wieżą od zachodu i kwadratowym prezbiterium. Przebudowano go w XVIII w. We wnętrzu zachowały się barokowe ołtarze i ambona z końca XVII w.

Kościół Św. Mikołaja na Świnach. Pierwsze wzmianki pojawiły się już w roku 1318. W obecnej formie został wzniesiony ok. roku 1570 jako murowana budowla kamienna, z kwadratowym prezbiterium i wieżą od zachodu oraz dostawionymi pomieszczeniami. Od południa do jego wnętrza prowadzi gotycki portal z datą 1579. Zachowało się część wyposażenia z końca XVI w., m.in. ławy renesansowe, empory i galeria w prezbiterium.

Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP w Jastrowcu. Powstał w końcu XIII w., jest to niewielka budowla z kwadratową nawą i nieco węższym prezbiterium. Wewnątrz skromne, ale cenne wyposażenie m.in. gotycka drewniana figura Madonny z XV w., XVI- wieczna kamienna chrzcielnica i liczne płyty nagrobne.

Kościół Św. Pawła i Piotra w Lipie. Późnogotycka budowla jednonawowa, z kwadratową wieżą. We wnętrzu zachował się szereg detali m.in. gotycki tryptyk w ołtarzu głównym, barokowy ołtarz boczny. Niezwykle cenny jest liczny zespół nagrobków i epitafiów z XVI-XVIII.

Kościół Św. Barbary w Wolbromku. Obecny kościół wzniesiono w XVII w. budowla jest orientowana, murowana z kamienia, jednonawowa z wieżą od zachodu i prostokątnym prezbiterium do jego wnętrza prowadzi gotycki portal. W prezbiterium znajduje się barokowy ołtarz, gotycki tryptyk i gotycka nisza sakramentarium.

Kościół Św. Mikołaja w Kaczorowie. Obiekt gotycki został wzniesiony w XV w. i przebudowywany w XVIII w. Był wielokrotnie remontowany jest niewielką orientalną budowlą z prostokątna nawą i zamkniętym prezbiterium. Wnętrze bogate i zróżnicowane wyposażenie, m.in. gotyckie kamienne sakramentarium z XV w, ołtarze z XVIII , ambona i chrzcielnica z pocz. XIX.

Kościół Św. Jana Chrzciciela w Mysłowie. Powstał prawdopodobnie w końcu XIII w., był wielokrotnie remontowany i przebudowywany. Wnętrze cennie wyposażone, m.in. gotyckie kamienne sakramentarium z XV w., ołtarz z 1616r., figury z XVIII, obrazy barokowe i klasycystyczne, ambona i chrzcielnica z pocz. XIX.

Kościół Św. Józefa Oblubieńca w Wierzchosławicach. Klasycystyczny, murowany z XVII w., przebudowany XX. Jednonawowy z drewnianymi emporami. Wewnątrz skromny wystrój i wyposażenie min. organy XVII w.

Kościół Narodzenia NMP w Sadach Górnych. Powstał prawdopodobnie w końcu XIII w., jako wczesnogotycka budowla. Przebudowywana najprawdopodobniej w XIV w. Najcenniejszym elementem wyposażenia jest renesansowa ambona z 1585r., z kaplicy znajduje się 17 renesansowych płyt nagrobnych i 2 epitafia z XVI-XVII w.